Ceija Stojka was een bijzonder veerkrachtige vrouw. Als Roma meisje overleefde ze drie concentratiekampen. Rond haar vijftigste begon ze vanuit het niets haar trauma’s te schilderen. De bonte gouaches, die ze Helle Bilder noemde, barsten van de levenskracht. Ceija Stojka (1933-2013) was ondanks alle tegenslag dankbaar en omarmde het leven.
De duistere gouaches, de Dunkle Bilder, tonen daarentegen de verschrikkingen van de oorlog. De genocide is door merg en been weergegeven en maakt de genocides die zich nu voltrekken ervaarbaar. Diepgelovig als ze was, dankte ze haar kampoverleving mede aan de Heilige Maagd Maria. Ceija Stojka’s deelname aan de biënnale belicht ook een lokale microgeschiedenis.
Het terrein waarop de Sint-Paulusabdij in Oosterhout is gebouwd, was van oorsprong een pleisterplaats voor woonwagenbewoners. Met de bouw van de abdij schoof het kampterrein een stukje op. Tot het opdoeken van het kamp in de jaren zeventig waren de broeders en de Roma goede buren die elkaar regelmatig opzochten.
Ceija Stojka, 1995. (foto Christa Schnepf)
Gouaches.